Στις 29 Απρίλη 2025 η Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ***), ξενάγησε τα δύο τμήματα της Στ΄ τάξης του 2ου Δημοτικού σχολείου Γαλατσίου στη γειτονιά της λεγόμενης Λαμπρινής Γαλατσίου.
Τα παιδιά συνοδεύονταν από τις δασκάλες τους, ήταν χαρούμενα για τη βόλτα & περίεργα για όσα επρόκειτο να ακούσουν.
Αφετηρία Βεΐκου & Ηνιόχου: Φανταστήκαμε την περιοχή των Τουρκοβουνίων απέναντί μας στη δεκαετία του ’40, με τα βοσκοτόπια, τους βοσκούς και τα κοπάδια τους, χωρίς κατοίκηση, με το μικρό εργαστήρι γιαουρτιού της οικογένειας Φιλίππου, που εξελίχθηκε στη σημερινή βιομηχανία γαλακτοκομικών ΦΑΓΕ.
Στη δεύτερη στάση, στην παιδική χαρά Αλκυόνης & Πυθίας, μιλήσαμε για τις καλλιέργειες που υπήρχαν σε όλη την περιοχή (στάρια, κριθάρια, οπωροφόρα, αμπέλια κλπ) πριν και μετά την Κατοχή, την εξαιρετικά αραιή κατοίκηση, καθώς και τις πλημμύρες που συνέβαιναν μέχρι και τη δεκαετία του ’60 από τα πολλά ρέματα, τα οποία κατέβαιναν απ’ το βουνό.
Τρίτη στάση Τράλλεων & Παπαφλέσσα: Εδώ αναφερθήκαμε στο μικρό συνοικισμό των 10-15 οικογενειών που υπήρχε τη δεκαετία του ’40. Είπαμε για το ρέμα της Φωκά το οποίο πλημμύριζε για δεκαετίες μετά την Κατοχή, παρασέρνοντας τις καλλιέργειες και τις παράγκες που υπήρχαν στις όχθες του και πνίγοντας στη λάσπη τα λίγα πιο στέρεα σπίτια. Για την ανυπαρξία τρεχούμενου νερού, βασικών ευκολιών στο νοικοκυριό και τις αυτοσχέδιες τουαλέτες έξω απ’ τα σπίτια.
Για τους Ιταλούς που στρατοπέδευαν εδώ και τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, απ’ τους οποίους οι άνθρωποι προστατεύονταν σε πρόχειρα μικρά καταφύγια. Για τα κουτιά της Οβομαλτίνης που δεν ήταν κακάο, αλλά χειροβομβίδες και τα σκόρπιζαν οι κατακτητές για να σκοτώνουν μικρά παιδιά.
Στην τέταρτη στάση το πεύκο Δρυάδων & Δελφών μιλήσαμε για το καμίνι του Παπαγεωργίου όπου έψηνε τις πήλινες στάμνες του. Για τη μεγάλη πείνα που προξένησαν οι φασίστες και ναζί κατακτητές, για τους πολλούς πεινασμένους που έπεφταν στο δρόμο νεκροί και τους πετούσαν στο παρακείμενο ρέμα για να τους παρασύρει μέχρι τον Κηφισό.
Για τα παιδιά που ζητιάνευαν λίγο φαγητό από τους Ιταλούς, για τις χελώνες που τους προμήθευαν με αντάλλαγμα λίγη κουραμάνα και τις ξώβεργες που έστηναν για να πιάσουν πουλιά και να ξεγελάσουν την πείνα τους.
Για την ταβέρνα του Παμεινώντα του Σιδέρη, όπου στη Κατοχή, ο καλός σταμνάς Παπαγεωργίου, έσφαξε το γαϊδουράκι του, τόφερε στην ταβέρνα κι έκανε το τραπέζι σ’ όλη την πεινασμένη γειτονιά.
Στην πέμπτη στάση, στο παρκάκι Πανός & Χριστιανουπόλεως μιλήσαμε για τις καλλιέργειες στην περιοχή και στο κτήμα Τσάκωνα με τη μεγάλη στέρνα όπου έκαναν βουτιές τα παιδιά.
Για τις φτωχές οικογένειες που καλλιεργούσαν λίγα λαχανικά και τα μετέφεραν με τα πόδια σε ξύλινο καρότσι μέχρι την Κολοκυνθού να τα πουλήσουν για να επιβιώσουν. Επίσης για την Εβραϊκή διασπορά, το Ολοκαύτωμα, τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ σε εδάφη της Παλαιστίνης και τη σημερινή γενοκτονία των Παλαιστινίων, με αφορμή τη φιλοξενία ενός αριθμού Εβραίων στην περιοχή για μερικούς μήνες το 1946.
Και για τον κεντρικό αγωγό της ΕΥΔΑΠ που «τρέχει» κάτω απ’ το δρόμο και άρχισε να υδρεύει την Αθήνα από το 1931.
Έκτη στάση στην ΕΥΔΑΠ, πρώην ΟΥΛΕΝ (Διυλιστήριο Γαλατσίου): εδώ μιλήσαμε για την ύδρευση της Αθήνας, τη λειψυδρία και τους τρόπους που προμηθεύονταν το νερό οι κάτοικοι του Γαλατσίου πριν και μετά τη δημιουργία του φράγματος του Μαραθώνα και του διυλιστηρίου. Για περιστατικά από την Κατοχή: το σαμποτάζ του αντιστασιακού Γιώργου Ράνιου, εργαζόμενου στην ΟΥΛΕΝ, που δηλητηρίασε το νερό που έστελναν οι κατακτητές στα στρατεύματά τους στη Β. Αφρική. Τη σύλληψή του μετά από προδοσία και την εκτέλεσή του το 1943 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Και για τη μάχη που έδωσαν οι αντάρτες το 1944 και έσωσαν το διυλιστήριο από τα σχέδια των Γερμανών και των Ελλήνων συνεργατών τους να το καταστρέψουν κατά την υποχώρησή τους.
Στην τελευταία στάση, στο πάρκο Ηνιόχου, μιλήσαμε για τους αγώνες των κατοίκων της περιοχής να σώσουν το πάρκο από την τσιμεντοποίηση, για τη οικονομική συνεισφορά τους και την εθελοντική εργασία τους, ώστε να τοποθετηθούν παγκάκια και ο χώρος να γεμίσει δέντρα που τα φροντίζουν και τα συντηρούν. Στο πάρκο γίνονται πολλές όμορφες εκδηλώσεις, όπως συναυλίες, καραγκιόζης, παιδικό θέατρο & θέατρο ενηλίκων, ακόμα και στόλισμα Χριστουγεννιάτικου δέντρου.
(***)Τα μέλη της Ομάδας Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ) δραστηριοποιούνται σε όλη την Αθήνα, παίρνοντας, κυρίως, συνεντεύξεις ζωής.
Η Γαλατσιώτισσα Κατερίνα Αρβανιτάκη είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη!!!
