Όταν μιλάμε για γεμιστά, εννοούμε κυρίως τα λαχανικά που τα γεμίζουμε με πρόσθετα υλικά. Η βάση τους δε είναι η ντομάτα[1] κατά πρώτο λόγο και έπονται οι πιπεριές (παντός χρώματος), οι μελιτζάνες και τα κολοκύθια.
Πριν γίνει κι επίσημα λαχανικό η ντομάτα, θεωρείτο φρούτο, τουλάχιστον στην Αμερική[2] όπου το 1893, το ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών έκρινε ότι, επειδή οι ντομάτες τρώγονται συνήθως μαγειρεμένες ή σε σαλάτα μαζί με το φαγητό και όχι μετά από αυτό, είναι λαχανικό και όχι φρούτο. Η απόφαση είχε πρακτική αξία, καθώς θα φορολογούνταν διαφορετικά. Η ιστορία της όμως είναι πολύ παλαιότερη από αυτή του νέου αμερικάνικου έθνους και ξεκινά τρόπον τινά από το 700 μ.Χ. περίπου, από τους Αζτέκους και τους Ίνκας που την καλλιεργούσαν στην Κορδιλιέρα[3] των Άνδεων, που ως γνωστό, εκτείνεται από το Περού και τον Ισημερινό μέχρι τη Βολιβία και την αποκαλούσαν tomatl ή xtomatl, από μια Μεξικάνικη διάλεκτο (Nahuatl). Εκεί κάπου την είδε και το απόβρασμα της κοινωνίας, ο κονκισταδόρας Κορτέζ και μαζί με το πλιάτσικο του χρυσού, έφερε στην Ευρώπη και την ντομάτα. Στην Ελλάδα εισήχθη πολύ αργότερα, την έφεραν οι μάγειρες του Όθωνα διότι ο μικρός βασιλόπαις, έπρεπε να φάει καλά και να καρδαμώσει από τον βάσανο που του έλαχε.
Τα γεμιστά, είναι ένα εύκολο φαγητό -όλα τα φαγητά είναι εύκολα επί της ουσίας-, αλλά απαιτούν κάποια διαδικασία με περισσότερο χρόνο από άλλα εδέσματα. Και όπως και τα υπόλοιπα φαγητά που φτιάχνω, έτσι και τα γεμιστά τα θέλω απλά στη κατασκευή τους. Ως εκ τούτου, αποφεύγω να τα φορτώσω με ένα σωρό μπιχλιμπίδια που συνηθίζονται στον καιρό μας, διότι έχω τη γνώμη ότι θα χάσουν σε ποιότητα και σε γεύση. Το κάθε φαγητό -για μένα τουλάχιστον-, όταν το μαγειρεύεις φροντίζεις να πάρεις από αυτό τη δική του ξεχωριστή γεύση.
Ας φύγουμε από αυτά που λέω εγώ και ας πάμε στη μεσογειακή διατροφή, υπάρχει σε αυτήν κάτι το πολύπλοκο και το ΥΓμυστηριώδες; Αλλά κι αυτός ο όρος «μεσογειακή διατροφή», είναι σύγχρονος όρος και ασαφής, ή επειδή η βάση του είναι το ελαιόλαδο λέγεται έτσι; Η ασάφεια γεννά την ανάλυση, οπότε ας το σταματήσω εδώ το θέμα. Ειρήσθω εν παρόδω, ο γίγαντας των μαγείρων, ο Νικόλαος Τσελεμεντές, την «μεσογειακή διατροφή» φαίνεται πως την αγνοεί ολότελα μιας και αναφέρεται στην «ελληνική μαγειρική». Ο αρχιμάγειρας Νικόλαος Τσελεμεντές και όχι παρακαλώ «σέφ», αφιερώνει ένα συναρπαστικό κεφάλαιο για την ελληνική μαγειρική και την παγκόσμια επέκτασή της, κυρίως από τους Γάλλους που, την χρησιμοποίησαν ως βάση και εξέλιξαν τη μαγειρική τέχνη. Καλύτερα όμως ας παρακολουθήσουμε για λίγο έστω τον ρέοντα λόγο του[4]:
«Η μαγειρική κατά την ομηρική εποχή ήτο είς την αρχέγονον κατάστασίν της και οσάκις ο πατήρ της ποιήσεως μας αναφέρει περί γευμάτων επισήμων ή ανεπισήμων, κατ’ επανάληψιν αναφέρει ότι απλώς εψήνοντο τα κρέατα επί ανοικτής πυράς και είς περιπτώσεις κατά τας οποίας επρόκειτο να δοθούν γεύματα προς τιμήν υψηλών προσώπων, τιμής ένεκεν, οι υιοί των βασιλέων έψηνον τους οβελίας. Και μόνον κατά τάς παραμονάς του Χρυσού Αιώνος ήρχισε να εμφανίζεται η μαγειρική τέχνη, η οποία στηρίζεται είς την ανάμιξιν των διαφόρων τροφίμων ώστε να αποτελεσθή ένα φαγητό που να ικανοποιεί την γεύσιν. Αι πρώται συνθέσεις της μαγειρικής αναφέρονται ώς μίξεις ή μίγματα, και εξ αυτού ωνομάσθη μαγεύς ο μετέπειτα μ ά γ ε ι ρ ο ς και μ α γ ε ι ρ ι κ ή η τέχνη. Χωρίς να επεκταθώ είς περισσότερα ιστορικά πειστήρια και χάριν συντομίας, προς υποστήριξιν των επιχειρημάτων μου, επικαλούμαι το μοναδικόν δια την μαγειρικήν τέχνην σύγγραμμα «Οι Δειπνοσοφισταί», είς το οποίον ο Αθήναιος περιγράφει την εξέλιξιν και σταδιοδρομίαν της μαγειρικής τέχνης από της ομηρικής εποχής μέχρι του δευτέρου μετά Χριστόν αιώνος. Ονόματα διαφόρων Ελλήνων μαγείρων της κλασσικής εποχής, ονομασίαι φαγητών και τρόποι παρασκευής των, λεπτομερέστατα αναφέρονται είς τους «Δειπνοσοφιστάς», είς τρόπον ώστε κάθε ιστορική αναδίφησις εκάστου μαγειρικού παρασκευάσματος των μετέπειτα χρόνων αποδεικνύει την αρχικήν προέλευσίν των εκ της ελληνικής μαγειρικής. Συνεπώς το να αναφέρη κανείς μίαν ονομασίαν ενός φαγητού καθαρώς ελληνικής μαγειρικής, είναι δύσκολον, διότι θα παρουσιάζεται υπό την μάσκαν της εσφαλμένως λεγομένης τουρκικής ή ανατολικής μαγειρικής. Λόγου χάριν, οι λεγόμενοι κεφτέδες -οι οποίοι δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι αρχαίοι κοπτοί-, ντολμάδες, γιουβαρλάκια, μουσακάδες, και το πλήθος των τόσων άλλων εδεσμάτων, τα οποία παρουσιάζονται σήμερον ως τουρκικής ή ανατολικής μαγειρικής, δεν είναι άλλα παρά προϊόντα της ελληνικής μαγειρικής και τα οποία χρειάζονται μόνον να επανακτήσουν την αρχικήν ελληνικήν ονομασίαν, αλλά και μίαν επεξεργασίαν από μαγείρους ανωτέρας μορφώσεως δια να απαλλαγούν τα φαγητά αυτά από την επίδρασιν και φθοράν που έχουν υποστή από τα γούστα και τις προτιμήσεις των διαφόρων ανατολικών λαών και δια να μη παρουσιάζονται υπερβολικά λιπαρά, φορτωμένα με πολλά καρυκεύματα και με ακαλαίσθητον εμφάνισιν. Και δια να περιορισθώ είς την μαγειρικήν της Ανατολής, σημειώνω ότι το ίδιον συνέβη και είς την Δυτικήν Ευρώπην, όπου κατά πρώτον μετεδόθη είς την Ρώμην, την οποίαν καθώς λέγεται, κατέκτησεν η Ελλάς πρώτον δια των μαγείρων της και κατόπιν δια των φιλοσόφων της και όπου η τέχνη διεφθάρη επίσης με τα οργιαστικά γεύματα και συμπόσια των Ρωμαίων».
Για την τέχνη της μαγειρικής, έχουμε αναφορά επίσης από το καταπληκτικό βιβλίο «Αθήναιου Βορβορυγμοί[5]» απ’ όπου και καταθέτουμε σχετική παράγραφο: «Φυσικά η μαγειρική τέχνη ήταν η πρώτη που ανταποκρίθηκε στην απαίτηση για την αναβίωση της «λαγνείας της Ανατολής» στα τραπέζια της μεσαιωνικής Δύσης, κι έτσι οι Ευρωπαίοι βρέθηκαν στην κυριολεξία αιχμάλωτοι της γοητείας των χωρών της Μέσης Ανατολής…. Βλέπετε, τότε δεν είχαν έρθει στο προσκήνιο τα μοντέρνα κατασκευάσματα που ακούν στο όνομα «εθνικές ταυτότητες», ενώ θέμα ελευθερίας του λόγου δεν ετίθετο, αλλά, και να ετίθετο, ποιος κάθεται να μιλάει όταν απολαμβάνει ένα δείπνο που ικανοποιεί και τις πέντε αισθήσεις; Τις πληροφορίες για την επίδραση του Ισλάμ στη μεσαιωνική μαγειρική τις αντλούμε από τα μαγειρικά βιβλία που έχουν διασωθεί, ενώ την έκταση της επιρροής τη διαπιστώνουμε όταν συγκρίνουμε τις μεσαιωνικές συνταγές από τη μία με την ελληνορωμαϊκή παράδοση όπως αυτή σώζεται στο βιβλίο του Απίκιου, η οποία έθεσε και τις βάσεις της ευρωπαϊκής μαγειρικής, και από την άλλη με το σύγχρονο αραβικό εγχειρίδιο μαγειρικής, το Al-Baghdadi’s Kitab al-Tabikh, βιβλίο μαγειρικής της Βαγδάτης. Οι Άραβες, εκτός από «τα πάνω κάτω», έμαθαν στην Ευρώπη να χρωματίζει τα πιάτα της χρυσά με το σαφράν, να πασπαλίζει τα φαγητά με ζάχαρη και ροδόνερο και να αρωματίζει φαγητά και κρασιά με μπαχαρικά και αρώματα».
Πάμε όμως στα γεμιστά μας με όσο το δυνατόν λιγότερα υλικά διότι έτσι μας αρέσουν. Θα χρησιμοποιηθούν, ντομάτες, πιπεριές πράσινες, κρεμμύδια ξερά, αλάτι, πιπέρι, δυόσμος, μαϊντανός, άνηθος, ελάχιστο σκόρδο, ρύζι, λάδι, και αν θέλουμε, λίγο φρέσκο χυμό ντομάτας. Εγώ θέλω και τον φρέσκο χυμό της ντομάτας.
Αρχικά, βάζουμε σε μικρή κατσαρόλα νερό και βράζουμε ελαφρά δυό ντομάτες. Τις βγάζουμε στη συνέχεια από τη φωτιά, τις ξεφλουδίζουμε εύκολα και τις αφήνουμε στην άκρη. Πιάνουμε αμέσως μετά πάλι μικρή κατσαρόλα και βράζουμε ελαφρά το ρύζι μας. Αμέσως μετά το βγάζουμε από τη φωτιά, αδειάζουμε το νερό του και κάνουμε στη συνέχεια δυό-τρείς καλές πλύσεις να καθαρίσει εντελώς από τα περιττά που δεν ωφελούν τον οργανισμό. Αφήνουμε και το ρύζι μας καθαρό πλέον στην άκρη.
Πάμε αμέσως μετά στις ντομάτες και στις πράσινες πιπεριές μας. Αφαιρούμε με το μαχαίρι μας τα «κεφάλια τους» και τ’ αφήνουμε στην άκρη. Για τις ντομάτες, παίρνουμε ένα κουτάλι και αφαιρούμε το εσωτερικό τους κατά 70-80%. Το εσωτερικό των πιπεριών το αφαιρούμε με τα χέρια μας. Τελειώνουμε τη δουλειά αυτή και τοποθετούμε με προσοχή στο ταψί μας τα δυό αυτά υλικά μας. Λίγο πριν όμως, έχουμε τοποθετήσει στον πάτο του ταψιού τον χυμό που κάναμε από τις δύο ντομάτες που ξεφλουδίσαμε κι έτσι τα υλικά μας κάθονται πάνω στον χυμό μας. Αφήνουμε το ταψί στην ησυχία του για λίγο…
Βάζουμε στο τηγάνι μας λαδάκι κι όταν κάψει ρίχνουμε μέσα του τα ψιλοκομμένα κρεμμύδια μας για να τσιγαριστούν, για λίγο όμως, δεν θέλουμε να μας μαυρίσουν. Ρίχνουμε και το ψιλοτριμμένο σκόρδο μας, ανακατεύουμε για λίγο με την κουτάλα μας και όπως είναι από το τηγάνι τους, τα ρίχνουμε στην κατσαρόλα με το ρύζι μας.
Στην κατσαρόλα με το ρύζι, ρίχνουμε επίσης αλάτι, πιπέρι, δυόσμο, άνηθο και μαϊντανό κι ανακατεύουμε καλά ώστε όλα αυτά τα υλικά μας να ενοποιηθούν. Όταν τα ετοιμάσουμε, πιάνουμε ένα μεγάλο κουτάλι και παίρνουμε με αυτό το μείγμα μας και γεμίζουμε τις άδειες ντομάτες και τις πιπεριές μας. Όταν τις γεμίσουμε καλά, τοποθετούμε με τάξη πάνω τους τα «κεφάλια» που τους είχαμε αφαιρέσει πρωτύτερα. Τα γεμιστά μας είναι σχεδόν έτοιμα.
Έχουμε ήδη βάλει τον φούρνο να καίει στους 200 βαθμούς, και στα ταψί μας, ρίχνουμε μια πρέζα νερό προς τον πάτο του, εκεί που έχουμε τον χυμό της ντομάτας μας, πασπαλίζουμε με λαδάκι όλο το ταψί πάνω και κάτω και το βάζουμε στο φούρνο, έχοντας όμως χαμηλώσει τη φωτιά μας στους 150 βαθμούς. Αφήνουμε το φαγητό μας να ψηθεί αργά. Που και που, ρίχνουμε κλεφτές ματιές στο ταψί μας, ελέγχουμε έτσι το ψήσιμό του διότι πέραν των άλλων, δεν θέλουμε «τα κεφάλια» της ντομάτας και της πιπεριάς να αρπάξουν, όχι, δεν μας αρέσει αυτή η εξέλιξη. Αν παρ’ ελπίδα αρπάξουν οι κεφαλές, έχουμε αποτύχει ως μάγειρες, να τα λέμε αυτά, να μην ντρεπόμαστε. Το φαγητό μας όμως είναι έτοιμο. Κλείνουμε τη φωτιά, βγάζουμε το ταψί από τον φούρνο και το αφήνουμε για λίγο να διώξει την αψάδα της φωτιάς.
Σερβίρουμε…
Από το υπό έκδοση βιβλίο του Βασίλη Αναστασόπουλου
«Συνταγές χωρίς κρέας από έναν πρώην πτωματοφάγο»
[1] Δημητράκος Δημ., Αθήνα 1964, σελ. 4937. Ντομάτα, δημ. τομάτα, το φυτόν λυκοπερσικόν το εδώδιμον, ή ντοματιά.
[2] https://www.itrofi.gr/diatrofi/istoria/article/421/i-endiaferoysa-istoria-tis-tomatas
[3]Academic Dictionaries and Encyclopedias, Γεωγραφικός όρος που προέρχεται από την ισπανική λέξη cordillera (ορεινή αλυσίδα) και χρησιμοποιείται
για τον χαρακτηρισμό ορεινών συστημάτων που περιλαμβάνουν πολλές οροσειρές. Η ονομασία έχει δοθεί ειδικά
στο ορεινό σύστημα των Άνδεων και σε ορισμένες οροσειρές της Κεντρικής Αμερικής.
[4] Τσελεμεντές Νικόλαος, Αθήνα 1968, σελ. XLIII.
[5] Ευθυμιοπούλου Βίβιαν, Αθήνα 2007, σελ. 63-64.
ΥΓ: Ο Βασίλης Κων. Αναστασόπουλος, γεννήθηκε στο Γαλάτσι,όπου συνεχίζει αδιαλείπτως να ζει, από Αρκάδες γονείς. Βιοπορίσθηκε σαν εργάτης του Τύπου και ασχολήθηκε συστηματικά με τον ορειβασία, την συγγραφή ιστορικών μελετών για την Αρκαδία, επικεντρώθηκε στα Τοπωνύμια και τις ερμηνείες τους, οργάνωσε το πρώτο στην Ελλάδα διαδικτυακό συνέδριο το 2005, διατηρεί τις δικτυακές σελίδες www.arcadians.gr (Αρκάδες Εσμέν) και την σελίδα www.opsarion.gr (σελίδα του οικισμού Ψάρι Ηραίας Αρκαδίας απ’ όπου έλκει την καταγωγή του).
Πέρα από τις μελέτες και τα συνέδρια στα οποία έλαβε μέρος, έχει συγγράψει μέχρι τώρα πέντε (5) βιβλία. Το πρώτο από αυτά με τον τίτλο «Ψάρι Ηραίας Αρκαδίας – πηγές γραπτές επί του εδάφους & επί του χάρτου», φέροντας στην επιφάνεια για πρώτη φορά ανέκδοτα αρχεία.
Πριν ένα μήνα περίπου, ο Δήμος Γαλατσίου μετά από δημόσια πλειοδοτική Δημοπρασία, παραχώρησε σε ιδιώτη, με τίμημα της χρήσης ακινήτου(7.800€/μήνα), δέκα (10) στρέμματα εντός του Ολυμπιακού Κέντρου Γαλατσίου(ΠΑΛΑΙ), με σκοπό τη δημιουργία Αθλητικών Εγκαταστάσεων.
Μετά την επιτυχημένη αυτή πρωτοβουλία, που όπως διατείνεται ο Δήμαρχος, θα επιφέρει έσοδα στον Δήμο προς όφελος των δημοτών, φαίνεται να επιβεβαιώνονται κάποιες πληροφορίες - φήμες, για την παραχώρηση δεκάδων στρεμμάτων σε μεγάλο διεθνή ξενοδοχειακό όμιλο.
Όπως λέγεται, μετά την δημιουργία Αθλητικών εγκαταστάσεων εντός του ΠΑΛΑΙ και του νέο υπερσύγχρονου Κλειστού μπάσκετ απέναντι στο Άλσος ΒεΙκου.η περιοχή θα προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών αθλητικών events, με την συμμετοχή χιλιάδων επισκεπτών. που θα αναζητούν και καταλλύματα για την παραμονή τους πλησίον των χώρων αυτών.
Σε σχτετικές μυστικές συζητήσεις του Δήμου με ξενοδοχειακούς ομίλους , πληροφορίες λένε ,ότι οι τελευαίοι επέδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε αυτή την διαδικασία, και να αξιοποιήσουν τα Ολυμπιακά ακίνητα(ΠΑΛΑΙ), καθώς και μέρος της γύρω περιοχής.
Υπάρχουν λοιπόν σκέψεις-προτάσεις, φτάνοντας κοντά στο τέλος της ολοκλήρωσης των έργων του Μετρό, να γκρεμιστεί το ΠΑΛΑΙ εκ θεμελίων από τον Δήμο και να δοθεί σαν αντιπαροχή προς ανέγερση ουρανοξύστη ογδόντα (80) ορόφων. Ο Δήμος θα λάμβανε το 40%, δηλαδή οι 32 όροφοι θα ανήκαν στο Δήμο Γαλατσίου. Έτσι , τα τεράστια έσοδα του Δήμου που θα προέκυπταν από μία τέτοια στρατηγική κίνηση. Έσοδα που όπως λένε άνθρωποι κοντά στον Δήμαρχο θα ωφελούσαν την πολύπαθη καθημερινότητα της πόλης μας, που θα απάλυναν τον βίο των συμπολιτών μας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΔΕΔΔΗΕ, σήμερα Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου, αναμένεται να σημειωθούν διακοπές ρεύματο σε 12 περιοχές της Αττικής, μεταξύ αυτών και το Γαλάτσι
Σύμφωνα με τη σημερινή ενημέρωση του ΔΕΔΔΗΕ, κάποιες από τις περιοχές που θα επηρεαστούν από τις διακοπές ρεύματος είναι του Γαλατσίου, της Δροσιάς, της Γλυφάδας και του Πανεπιστημίου. Αναλυτικότερα, οι 12 περιοχές που αναμένεται να πραγματοποιηθούν διακοπές ρεύματος είναι:
1. Κερατσίνι
2. Πειραιάς
3. Πανεπιστήμιο
4. Παλαιό Φάληρο
5. Κολωνάκι
6. Γλυφάδα
7. Παιανία
8. Δροσιά
9. Εξάρχεια
10. Άγιος Νικόλαος
11. Ηλιούπολη
12. Γαλάτσι
Όπως αναφέρει ο ΔΕΔΔΗΕ, οι διακοπές ρεύματος πραγματοποιούνται λόγω έργων συντήρησης, ενίσχυσης ή αναβάθμισης δικτύων, τα οποία απαιτούν προσωρινές διακοπές της ηλεκτροδότησης.
Παράλληλα ενημερώνει το καταναλωτικό κοινό, πως καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για τη συντομότερη επανηλεκτροδότηση. Ωστόσο τους εφιστά την προσοχή, θεωρώντας ότι σε όλη την προγραμματισμένη διάρκεια διακοπής οι αγωγοί είναι υπό τάση.